Ôï ðñüãñáììá ÍôñÜãêé ðïõ èá óôÞóåé ôåß÷ïò ðñïóôáóßáò ãéá ôéò ÷þñåò ðïõ êéíäõíåýïõí

ÐáñáóêåõÞ 7 Óåðôåìâñßïõ 2012

Του Âáóßëç Öïõñôïýíç, äÜóêáëïõ Áíáðëçñùìáôéêïý áéñåôïý ÁÐÕÓÐÅ ÁôôéêÞò

ΠεριγραφÞ: http://www.iefimerida.gr/sites/default/files/imagecache/512x300/ntragki-euro-512.pngΚαι το üνομα αυτοý Outright Monetary Transactions (¶μεσες ΝομισματικÝς ΣυναλλαγÝς). Ο ΜÜριο ΝτρÜγκι παρουσßασε χθες το πολυαναμενüμενο σχÝδιο παρÝμβασης της ΕυρωπαúκÞς ΚεντρικÞς ΤρÜπεζας στην αγορÜ ομολüγων προκαλþντας ευρεßα γκÜμα αντιδρÜσεων. Οι αγορÝς εßχαν πολý καιρü να ζÞσουν μια τÝτοια ημÝρα ευφορßας. Το ευρþ τσßμπησε Ýναντι του δολαρßου, τα ευρωπαúκÜ χρηματιστÞρια απογειþθηκαν, ενþ οι οικονομικοß αναλυτÝς αναγνþριζαν üτι ο Σοýπερ ΜÜριο στÜθηκε στο ýψος των περιστÜσεων.

Το Βερολßνο, απü την Üλλη πλευρÜ, Ýχει ζÞσει και καλýτερες ημÝρες. Η Μαδρßτη, πÜλι, υποδÝχθηκε το σχÝδιο κÜπως μουδιασμÝνα εξαιτßας των αυστηρþν üρων που θα συνοδεýουν την παρÝμβαση της ΕΚΤ. Η Ρþμη, τÝλος, ελπßζει üτι η αναμενüμενη προσφυγÞ της Μαδρßτης θα απαλλÜξει την ßδια απü την ανÜλογη και πιθανüτατα δυσβÜσταχτη υποχρÝωση. Και η ΑθÞνα; ¸χει λüγους να βλÝπει το ποτÞρι μισογεμÜτο. ΚÜπου στο μÝλλον, η ΕΚΤ θα μποροýσε να αγορÜσει και ελληνικÜ ομüλογα εÜν η ελληνικÞ οικονομßα Ýχει μπει στον δρüμο της εξυγßανσης.

Απεριüριστη αγορÜ ομολüγων των χωρþν που αντιμετωπßζουν πßεση στο κüστος δανεισμοý τους, υπü τον üρο ωστüσο να ενταχθοýν σε Ýνα εßδος Μνημονßου, με πιθανÞ συμμετοχÞ και του ΔΝΤ στον καθορισμü αυτþν των υποχρεþσεων, περιλαμβÜνει το πρüγραμμα που ανακοßνωσε ο επικεφαλÞς της ΕΚΤ ΜÜριο ΝτρÜγκι για την εκτüνωση της κρßσης στην ευρωζþνη. Το πρüγραμμα θα διακüπτεται εφüσον η χþρα δεν συμμορφþνεται με τους üρους που το συνοδεýουν.

Στη συνÝντευξη Τýπου, που ακολοýθησε την απüφαση της κεντρικÞς τρÜπεζας να διατηρÞσει αμετÜβλητα στο 0,75% τα επιτüκια του ευρþ, ο κ. ΝτρÜγκι παρουσßασε τις λεπτομÝρειες του σχεδßου για αγορÜ ομολüγων χωρþν της ευρωζþνης στη δευτερογενÞ αγορÜ (Outright Monetary Transactions Þ ¶μεσες ΝομισματικÝς ΣυναλλαγÝς), το οποßο συνοψßζεται σε εννÝα βασικÜ σημεßα:

1. ΤριετÞ ομüλογα

Το πρüγραμμα θα επικεντρωθεß κυρßως σε βραχυπρüθεσμους τßτλους, Ýως τριετοýς ωρßμασης. Αυτü σημαßνει αγορÝς τüσο τßτλων Ýως τριετοýς διÜρκειας üσο και δεκαετþν ομολüγων που Ýχουν τρßα ακüμη χρüνια ως τη λÞξη τους.

2. Αυστηροß üροι

Το κρßσιμο ωστüσο σημεßο αφορÜ τους αυστηροýς üρους (condionality) που συνοδεýουν το πρüγραμμα, δηλαδÞ την Ýνταξη της ωφελοýμενης χþρας σε κÜποιο πρüγραμμα στÞριξης (EFSF Þ ΕSM). ΤÝτοια προγρÜμματα, üπως ανÝφερε χθες ο κ. ΝτρÜγκι, μπορεß να εßναι εßτε πλÞρους μακροοικονομικÞς προσαρμογÞς εßτε να Ýχουν τη μορφÞ «προληπτικþν προγραμμÜτων». Οι üροι υπαγωγÞς σε Ýνα τÝτοιο πρüγραμμα θα εξετÜζονται κατÜ περßπτωση και ανÜλογα με τα δημοσιονομικÜ της χþρας που θα αιτεßται. Εννοþντας üτι προφανþς και δεν θα εßναι ßδιοι για üλους (π.χ. Üλλοι για την Ισπανßα, Üλλοι για την Ιταλßα).

3. Εποπτεßα απü ΔΝΤ

Το δεýτερο κρßσιμο στοιχεßο εßναι üτι, üπως εßπε, θα επιδιωχθεß και η συμμετοχÞ του ΔΝΤ «στην εποπτεßα και στον καθορισμü των üρων αυτþν». ¼πως χαρακτηριστικÜ ανÝφερε, «αν το ΔΝΤ, που εßναι Ýνας ανεξÜρτητος οργανισμüς, θα Þθελε να συμμετÜσχει στα προγρÜμματα χρηματοδüτησης, εßναι περισσüτερο απü καλοδεχομενο».

4. ΡÞτρα αναστολÞς

Σε περßπτωση που η χþρα, τους τßτλους της οποßας αγορÜζει η ΕΚΤ, δεν συμμορφþνεται με τους üρους που συνοδεýουν το πρüγραμμα διÜσωσης (εßτε αυτü εßναι πλÞρους μακροοικονομικÞς προσαρμογÞς εßτε προληπτικü), τüτε η αγορÜ θα διακüπτεται. Το ßδιο φυσικÜ θα συμβαßνει εφüσον ο στüχος του προγρÜμματος θα Ýχει επιτευχθεß.

5. Οι ευνοημÝνοι

Εκτüς απü χþρες που θα θελÞσουν στο μÝλλον να ενταχθοýν σε μηχανισμü διÜσωσης, το πρüγραμμα της ΕΚΤ θα αφορÜ και üσες βρßσκονται σε καθεστþς Μνημονßου, υπü την προûπüθεση üμως üτι θα Ýχουν αποκτÞσει πρüσβαση στις αγορÝς.

6. Χωρßς üριο

Δεν τßθεται üριο για τα κεφÜλαια που θα διαθÝσει η ΕΚΤ για τις αγορÝς τßτλων. Επßσης οι συνÝπειες απü το σχÝδιο ΝτρÜγκι θα εßναι «ουδÝτερες» ως προς την παροχÞ ρευστüτητας στην αγορÜ. Διüτι οι αγορÝς ομολüγων απü την ΕΚΤ, σýμφωνα με τον κεντρικü τραπεζßτη, θα εßναι «αποστειρωμÝνες», δηλαδÞ τα κεφÜλαια που θα διοχετευτοýν θα εξισορροποýνται με Üλλες πωλÞσεις ενεργητικοý απü την κεντρικÞ τρÜπεζα, þστε το αποτÝλεσμα να εßναι ουδÝτερο. Το σημεßο αυτü απαντÜ στις ανησυχßες της Μποýντεσμπανκ και üσων χαρακτηρßζουν το σχÝδιο ως «εκτýπωση» χρÞματος. ΕπιπλÝον, üπως αναμενüταν, ουδεμßα αναφορÜ Ýγινε σε τυχüν επιβολÞ πλαφüν στα σπρεντ.

7. Ισüτητα με ιδιþτες

Η ΕΚΤ αποδÝχεται καθεστþς «ισüτητας» με τους ιδιþτες πιστωτÝς. Εγκαταλεßπει δηλαδÞ το καθεστþς του προνομιακοý δανειστÞ στην αποπληρωμÞ των υποχρεþσεων (seniority status), κÜτι που σημαßνει üτι δεν θα επιμÝνει στο να πληρþνεται κατÜ προτεραιüτητα. H κßνηση Ýχει στüχο να λειτουργÞσει καθησυχαστικÜ για τους ιδιþτες επενδυτÝς.

8. Ποιος αποφασßζει

Υπεýθυνο για την αξιολüγηση, την απüφαση για την Ýναρξη, τη συνÝχιση και τον τερματισμü του προγρÜμματος αγορÜς ομολüγων θα εßναι το διοικητικü συμβοýλιο της ΕΚΤ.

9. ΔιαφÜνεια

ΠροβλÝπεται εβδομαδιαßα ενημÝρωση απü την ΕΚΤ της αξßας και του üγκου των ομολüγων που θα αγορÜζει βÜσει του προαναφερθÝντος σχεδßου. ΠροβλÝπεται επßσης ενημÝρωση σε μηνιαßα βÜση üσον αφορÜ τον üγκο και την αξßα των ομολüγων που θα αγορÜζει ανÜ χþρα.

 

Τι σημαßνει το σχÝδιο ΝτρÜγκι για την ΕλλÜδα

ΠεριγραφÞ: http://static8.businessinsider.com/image/4e4526e049e2ae8d52000048-400-300/ecb--european-central-bank.jpgΗ ανακοßνωση των μÝτρων της ΕΚΤ απü τον ΜÜριο ΝτρÜγκι εßναι ιστορικÞ απü πολλÝς απüψεις. ¼λοι πλÝον, πλην Γερμανþν, πιστεýουν üτι Ýγινε το πρþτο βÞμα, χαρÜχτηκε η πρþτη σοβαρÞ στρατηγικÞ προκειμÝνου να σωθεß η ευρωζþνη. Επß τρßα χρüνια η Ευρþπη και φυσικÜ και η ΕΚΤ δεν εßχαν σταθεß στο ýψος των περιστÜσεων. Ημßμετρα, μισüλογα, υποτÝλεια στη γερμανικÞ Üποψη, απαξßωση και σκληρÞ γραμμÞ των «απεßθαρχων» χωρþν üπως η ΕλλÜδα. Η οποßα üπως αποδεßχθηκε δεν Þταν η μüνη σε κρßση, αλλÜ üλη η Ευρþπη Þταν φανερü üτι Ýμπαινε σε τοýνελ. Οι Ευρωπαßοι ηγÝτες και αξιωματοýχοι κοντüφθαλμοι, Ýβλεπαν μüνο τους τεμπÝληδες ¸λληνες που τρþνε τα λεφτÜ τους, þσπου τους Þρθε στο κεφÜλι η Ισπανßα, η Ιταλßα, η Πορτογαλßα, η Ιρλανδßα και üπου να ‘ναι θα ερχüταν και η Γαλλßα.

Αν θα Þθελε κÜποιος να κÜνει μια πρþτη αποτßμηση των ανακοινþσεων ΝτρÜγκι σε üτι αφορÜ την ΕλλÜδα, θα Ýλεγε üτι η χþρα μας κÝρδισε μια ελπßδα üτι μπορεß κÜτι να αλλÜξει σε üλη την Ευρþπη. ¼τι μπορεß και η ελληνικÞ οικονομßα να ξεφýγει απü το βαθý τοýνελ της ýφεσης. Με θυσßες ναι, αλλÜ με μια χαραμÜδα ελπßδας üτι δε θα χρεοκοπÞσει Þ δε θα επιστρÝψει στη δραχμÞ, γεγονüς καταστροφικü απü üλες τις πλευρÝς.

Το πρþτο καλü για την ΕλλÜδα εßναι üτι η ΕΚΤ ουσιαστικÜ παραιτεßται απü τα κÝρδη που αποκομßζει απü τα ελληνικÜ ομüλογα üταν τα αγορÜζει στη δευτερογενÞ αγορÜ σε τιμÞ 35% και η ΕλλÜδα τα εξοφλεß στο 100% της αξßας τους. ¸τσι, η ΕΚΤ μπορεß να επιστρÝψει μερικÜ δισ. ευρþ που θα βοηθÞσουν τη χþρα. Εßναι χαρακτηριστικü üτι το ΜÜιο και τον Αýγουστο η ΕΚΤ Ýλαβε απü τη χþρα μας ποσÜ Üνω των 7 δισ. ευρþ για ομüλογα που εßχε αγορÜσει λιγüτερο απü 3 δισ. ευρþ. ΕπομÝνως ποσü 4 δισ. θα μποροýσε να επιστραφεß.

Το δεýτερο καλü για την ΕλλÜδα εßναι üτι οι ξÝνοι αρχßζουν να καταλαβαßνουν üτι δεν εßμαστε τα μαýρα πρüβατα της Ευρþπης. ΠαρÜ το γεγονüς üτι οι θυσßες που υφιστÜμεθα εßναι τερÜστιες και παρÜ το γεγονüς üτι γßναμε πειραματüζωα μÝχρι να φτÜσουμε ως εδþ, η ΕΚΤ κατÜλαβε üτι Ýρχεται τσουνÜμι απü Ισπανßα και Ιταλßα και αποφÜσισε να παρÝμβει αγορÜζοντας αφειδþς ομüλογα. Βεβαßως, εδþ θα πρÝπει να επισημÜνουμε üτι οι χþρες στις οποßες θα παρÝμβει η ΚεντρικÞ ΤρÜπεζα θα μπουν σε σκληρÜ μνημüνια, ßσως σκληρüτερα απ’ üτι εßναι η ΕλλÜδα. Και üτι κυρßαρχο ρüλο θα Ýχει το ΔιεθνÝς Νομισματικü Ταμεßο.

Το τρßτο καλü εßναι η Þττα και η απομüνωση της Γερμανßας. Μπορεß η ΜÝρκελ να προσπαθεß να διαχειριστεß τη γερμανικÞ κοινÞ γνþμη, üμως, η σκληρÞ περιοριστικÞ πολιτικÞ που ακολουθεß εδþ και χρüνια το Βερολßνο, δεν εßχε κανÝνα απολýτως αποτÝλεσμα. ΑντιθÝτως βÜθυνε την κρßση και οδÞγησε σε Ýναν σκληρü αντιγερμανισμü την Ευρþπη.

Η παρÝμβαση ΝτρÜγκι ουσιαστικÜ βÜζει τη Γερμανßα στο περιθþριο και δßνει στην ΕλλÜδα μια ελπßδα, üτι οι υπüλοιποι Ευρωπαßοι θα μπορÝσουν να απαγκιστρωθοýν απü το γερμανικü Üρμα και θα βοηθÞσουν την ΕλλÜδα να βγει απü το τÝλμα. Αυτοß οι νÝοι συσχετισμοß που δημιουργοýνται στην Ευρþπη, ειδικÜ μετÜ τη νßκη του ΟλÜντ, μποροýν να αποτελÝσουν μια χαραμÜδα αισιοδοξßας üτι θα υπÜρξει συνολικÞ λýση στο ευρωπαúκü πρüβλημα που θα περιλαμβÜνουν και την ΕλλÜδα. Απομακρýνεται Ýτσι ο κßνδυνος η χþρα μας να απομονωθεß Þ τελικÜ να μετατραπεß σε ΙφιγÝνεια της Ευρþπης προκειμÝνου να σωθοýν Üλλες προβληματικÝς χþρες.

¼λα τα παραπÜνω θετικÜ δεν συνεπÜγονται üτι ξαφνικÜ θα ξυπνÞσουμε και δεν θα δοýμε Üλλα Μνημüνια και Üλλα μÝτρα. Δυστυχþς η χþρα καλεßται να περÜσει απü σκληρÞ δοκιμασßα με την ελπßδα üτι θα μπορÝσει να φτιÜξει τα δημοσιονομικÜ της και θα διεκδικÞσει ισüτιμη μεταχεßριση στην Ευρþπη. Ας μην βαυκαλßζονται ορισμÝνοι üτι ο ΝτρÜγκι εßναι το φÜρμακο δια πÜσαν νüσον.