Êáôáéãßäá äéäáêôïñéêþí óôá åëëçíéêÜ éäñýìáôá

Âáóßëçò Öïõñôïýíçò

Τρßτη 13 Ιανουαρßου 2015

http://s.kathimerini.gr/resources/2015-01/s21_metaptyxiaka-thumb-large.jpgΩς αντßδοτο μακρÜς διαρκεßας στην κρßση, του οποßου η ευεργετικÞ δρÜση θα αποτυπωθεß στο εγγýς μÝλλον στον επαγγελματικü στßβο, αντιμετωπßζουν ολοÝνα και περισσüτεροι Ελληνες τις μεταπτυχιακÝς σπουδÝς.
Οι νÝοι πτυχιοýχοι ΑΕΙ προσβλÝπουν σε Ýνα μεταπτυχιακü τßτλο –master Þ διδακτορικü– καθþς επιδιþκουν να βελτιþσουν τις δεξιüτητÝς τους (και το βιογραφικü τους) για να ανταποκριθοýν στις απαιτÞσεις της αγορÜς εργασßας. ΜÜλιστα, πολλοß ακολουθοýν και διδακτορικÝς σπουδÝς, με στüχο και το «χαρτζιλßκι» που τους εξασφαλßζει το πανεπιστÞμιο ως διδακτορικοýς υποτρüφους. Η ΕλλÜδα διαθÝτει πÜνω απü 31.000 διδÜκτορες, αριθμüς διüλου ευκαταφρüνητος για τον πληθυσμü της. ΒÝβαια, οι σπουδÝς και η γνþση που παßρνουν οι νÝοι αποτελοýν πλοýτο, προστιθÝμενη αξßα για τους ßδιους και, ευρýτερα, για την ΕλλÜδα. Ομως, υπÜρχει και η Üλλη üψη του νομßσματος. Η...μανßα των μεταπτυχιακþν σπουδþν «εξαπλþθηκε» τα τελευταßα χρüνια και στους καθηγητÝς των ελληνικþν πανεπιστημßων, οι οποßοι οργανþνουν νÝα προγρÜμματα με δßδακτρα για να αντισταθμßσουν τις οικονομικÝς τους απþλειες – σε επßπεδο μισθολογικþν απολαβþν, αλλÜ και κρατικÞς χρηματοδüτησης του ιδρýματüς τους. Εßναι χαρακτηριστικü üτι πρüσφατα, σýμφωνα με πληροφορßες της «Κ», Σýγκλητος μεγÜλου πανεπιστημßου της χþρας σε μßα μüνο συνεδρßασÞ της Ýδωσε το «πρÜσινο φως» για τη λειτουργßα περßπου εßκοσι νÝων μεταπτυχιακþν προγραμμÜτων στο ßδρυμα.
Ειδικüτερα, οι μεταπτυχιακÝς σπουδÝς χωρßζονται σε δýο κýκλους: στα μεταπτυχιακÜ προγρÜμματα (γßνονται σε ομÜδες φοιτητþν απü περισσοτÝρους του ενüς πανεπιστημιακοýς, εßναι το πολý διετοýς διÜρκειας και εßναι ο κýκλος που προσελκýει τη μεγÜλη μερßδα φοιτητþν) και στο –εξειδικευμÝνο για κÜθε φοιτητÞ– διδακτορικü. Με βÜση τα στοιχεßα του υπουργεßου Παιδεßας, μÝσα στην τελευταßα πενταετßα περßπου 50.000 Ελληνες αποφοßτησαν Þ συνεχßζουν να παρακολουθοýν μεταπτυχιακÜ προγρÜμματα – δηλαδÞ περßπου 10.000 νÝοι κÜθε χρüνο. Τη μερßδα του λÝοντος Ýχουν τα μεταπτυχιακÜ στις ΘετικÝς ΕπιστÞμες και ακολουθοýν οι σπουδÝς πÜνω σε οικονομικÜ αντικεßμενα και οι τεχνολογικÝς επιστÞμες.

Οι πρωταθλητÝς
Τα περισσüτερα μεταπτυχιακÜ προγρÜμματα οργανþνονται στα ελληνικÜ πανεπιστÞμια και ΤΕΙ. ΧαρακτηριστικÜ, για το 2014-2015 χρηματοδοτοýνται απü το υπουργεßο Παιδεßας συνολικÜ 230 μεταπτυχιακÜ στα ελληνικÜ πανεπιστÞμια. Τα περισσüτερα –47– οργανþνονται στο Παν. Αθηνþν και ακολουθοýν το ΑΠΘ με 42, το Παν. ΚρÞτης με 34, το Πατρþν με 29. ΠαρÜλληλα, οργανþνονται μεταπτυχιακÜ με δßδακτρα τüσο απü τα δημüσια πανεπιστÞμια üσο και απü τα ιδιωτικÜ κολÝγια. ΜÜλιστα, το τελευταßο διÜστημα που το υπ. Παιδεßας «απελευθÝρωσε» τα μεταπτυχιακÜ προγρÜμματα δßνοντας τη δυνατüτητα/ευελιξßα στα ßδια τα ΑΕΙ να αποφασßζουν την ßδρυσÞ τους, υπÜρχει αýξηση των μεταπτυχιακþν με δßδακτρα τα οποßα φθÜνουν Ýως τις 9.000 ευρþ ετησßως.
Απü την Üλλη, πολλοß Ελληνες Ýχουν παρακολουθÞσει μεταπτυχιακÜ προγρÜμματα σε πανεπιστÞμια του εξωτερικοý, προσβλÝποντας και στην προοπτικÞ να βρουν εργασßα στην ßδια χþρα. ΕνδεικτικÜ, οι τρεις στους τÝσσερις Ελληνες επιστÞμονες που μετανÜστευσαν στο εξωτερικü για εξεýρεση δουλειÜς Ýχουν μεταπτυχιακü τßτλο εßτε απü ΑΕΙ της ΕλλÜδας εßτε του εξωτερικοý. Απü το 2009 μεταπτυχιακü τßτλο απü ξÝνο πανεπιστÞμιο πÞραν περßπου 15.000 Ελληνες.
«ΜετÜ το πρþτο πτυχßο, σε κÜποιες σπουδÝς χρειÜζεται Ýνας προσανατολισμüς σε κÜποιο επαγγελματικü πεδßο», ανÝφερε, μιλþντας στην «Κ», ο ΑνδρÝας Νικολüπουλος, διευθυντÞς του μεταπτυχιακοý στις διαπραγματεýσεις (DIN) του Οικονομικοý Παν. Αθηνþν. Κυρßως μεταπτυχιακÞ εξειδßκευση απαιτεßται σε σπουδÝς χαμηλÞς ζÞτησης στην αγορÜ εργασßας, üπως π.χ. οι ανθρωπιστικÝς και κοινωνικÝς επιστÞμες.
Σýμφωνα με τον ßδιο, η ποιüτητα ενüς μεταπτυχιακοý προγρÜμματος εξαρτÜται απü το πρüγραμμα των μαθημÜτων, τους διδÜσκοντες και την απορροφητικüτητα των αποφοßτων του. «Η σωρηδüν ßδρυση μεταπτυχιακþν συχνÜ δεν απαντÜ σε ακαδημαúκÝς ανÜγκες, αλλÜ γßνεται εßτε για να υπÜρξουν Ýσοδα απü τα δßδακτρα εßτε για να χρησιμοποιηθοýν στους ποικßλους συσχετισμοýς ισχýος στα ΑΕΙ. Γßνονται συνÞθως στο Üρπα-κüλλα», πρüσθεσε στην «Κ» η αναπληρþτρια καθηγÞτρια του Παν. Αθηνþν ΒÜσω ΚιντÞ.
Στο επüμενο κýκλο μεταπτυχιακþν σπουδþν, η εκπüνηση ενüς διδακτορικοý διαρκεß τουλÜχιστον τρßα χρüνια. Με βÜση τα στοιχεßα που διÝθεσε στην «Κ» το Εθνικü ΚÝντρο Τεκμηρßωσης του Εθνικοý Ιδρýματος Ερευνþν, απü το 1985 Ýχουν εκπονηθεß σε ελληνικÜ Þ ξÝνα πανεπιστÞμια 31.017 διδακτορικÝς διατριβÝς. Οι περισσüτερες Ýχουν γßνει σε αντικεßμενα των Επιστημþν Υγεßας (11.868), στις ΦυσικÝς ΕπιστÞμες (5.726) και στους τομεßς της ΜηχανικÞς και Τεχνολογßας (4.636). ΒÝβαια, η μεγÜλη Ýκρηξη Ýγινε την τελευταßα 15ετßα, μÝσα στην οποßα Ýχουν εκπονηθεß οι δýο στις τρεις διδακτορικÝς διατριβÝς. ΣυγκεκριμÝνα, απü το 2000 Ýως και το 2013 δüθηκαν 20.957 διδακτορικÜ (το 67,5% των συνολικÜ 31.017 διδακτορικþν), ενþ την πενταετßα 2009-2013 δüθηκαν 9.014 διδακτορικÜ (το 29%).
Εθνικüς πλοýτος
«Τα διδακτορικÜ αποτελοýν τον πλοýτο της χþρας. Εßναι χαρακτηριστικü üτι πολλοß πανεπιστημιακοß, ερευνητÝς, αλλÜ και στελÝχη επιχειρÞσεων επισκÝπτονται τον διαδικτυακü μας τüπο didaktorika.gr και αναζητοýν διδακτορικÝς διατριβÝς σε αντικεßμενα που τους ενδιαφÝρουν», ανÝφερε στην «Κ» η Εýη Σαχßνη, διευθýντρια του Εθνικοý ΚÝντρου Τεκμηρßωσης. ΔιδακτορικÜ επιλÝγουν να εκπονÞσουν üσοι πτυχιοýχοι στοχεýουν σε ακαδημαúκÞ καριÝρα, ενþ μποροýν να εργασθοýν και σε ερευνητικÜ κÝντρα Þ τμÞματα Ýρευνας εταιρειþν στην ΕλλÜδα και στο εξωτερικü. ΒÝβαια, κατÜ τη διÜρκεια του διδακτορικοý, οι υποψÞφιοι διδÜκτορες μποροýν να προσβλÝπουν σε μßα μικρÞ αμοιβÞ μÝσω υποτροφßας που Ýχουν κερδßσει Þ απü το πανεπιστÞμιü τους κÜνοντας βοηθητικü εκπαιδευτικü Ýργο.