Financial Times: Áõôïß åßíáé ïé éó÷õñüôåñïé ðïëéôéêïß Üíäñåò ôïõ 2014

Βασßλης Φουρτοýνης

ΣÜββατο 6 Äåêåìâñßïõ 2014

http://www.fourtounis.gr/Ο Σι Τζινπßνγκ αναδεικνýεται στον πιο σημαντικü ηγÝτη της Κßνας μετÜ τον ΜÜο. Ο Βλαντßμιρ Ποýτιν εισÝβαλε σε Ýναν απü τους γεßτονες της Ρωσßας. Ο ¶μπντελ ΦÜταχ αλ Σßσι διοικεß με σιδηρÜ πυγμÞ την Αßγυπτο. Ο ΡετζÝπ Ταγßπ ΕρντογÜν κατÝχει στην Τουρκßα Ýνα προεδρικü μÝγαρο που επισκιÜζει τον Λουδοβßκο τον 14ο. Ζοýμε στην εποχÞ των ισχυρþν ανδρþν της πολιτικÞς.
Οι Üνδρες αυτοß δεν εßναι κατ' ανÜγκη αυταρχικοß. Μπορεß να εßναι και καλüπιστοι δημοκρÜτες. Ενþ ο ΕρντογÜν γßνεται üλο και πιο αυταρχικüς, ο ΝαρÝντρα Μüντι στην Ινδßα και ο Σßνζο ¶μπε στην Ιαπωνßα δεν δεßχνουν διατεθειμÝνοι να υπονομεýσουν τη φιλελεýθερη συνταγματικÞ τÜξη στις χþρες τους.
Ο συνεκτικüς ιστüς μεταξý αυτþν των πολιτικþν, γρÜφει ο Φßλιπ Στßβενς στους ΦαúνÜνσιαλ ΤÜιμς, εßναι μια προσÝγγιση των διακρατικþν σχÝσεων και της εθνικÞς κυριαρχßας που παραπÝμπει περισσüτερο στον 19ο αιþνα παρÜ στο δεýτερο μισü του 20οý. Μερικοß θα προσÝθεταν σε αυτüν τον κατÜλογο και τον Βενιαμßν ΝετανιÜχου. ΠαρÜ τις διαφορÝς τους, ο τελευταßος νιþθει πιο Üνετα με τον Ποýτιν παρÜ με τους φιλελεýθερους της Ευρþπης.
Η κατÜρρευση του σοβιετικοý κομμουνισμοý υποτßθεται üτι θα οδηγοýσε σε μια φιλελεýθερη διεθνιστικÞ τÜξη. Η Ρωσßα θα ευημεροýσε ως εταßρος της Δýσης και η Κßνα θα αναγορευüταν σε μια υπεýθυνη υπερδýναμη.
ΝÝες δυνÜμεις θα συνειδητοποιοýσαν üτι οι κανüνες ωφελοýν τους πÜντες. Οι πιο αισιüδοξοι διεθνιστÝς Ýβλεπαν την Ευρþπη ως τον χþρο ενüς μεταμοντÝρνου πολυπολισμοý και μιας μοιρασμÝνης εθνικÞς κυριαρχßας.
Οι ισχυροß Üνδρες προτιμοýν τον ανταγωνισμü απü τη συνεργασßα ως τη φυσικÞ τÜξη των πραγμÜτων. Εßναι μÜλλον εθνικιστÝς παρÜ διεθνιστÝς. Και στην περßπτωση της Κßνας και της Ρωσßας, εßναι ανερυθρßαστα αναθεωρητÝς.
Στις περισσüτερες ανεπτυγμÝνες δημοκρατßες, ο εθνικισμüς (σε αντßθεση με τον πατριωτισμü) παραπÝμπει σε μια πολιτικÞ κατÜχρηση. Για τον Σι και τον Ποýτιν, αντßθετα, εßναι Ýνας τρüπος να αποσποýν υποστÞριξη στο εσωτερικü και Ýνα εργαλεßο για την επικρÜτηση των εθνικþν συμφερüντων Ýναντι των οικουμενικþν αξιþν. Η οικονομßα αποτελεß γι' αυτοýς Ýνα εργαλεßο για την Üσκηση εξουσßας.
Το μεγÜλο επßτευγμα της Ευρþπης, τονßζει ο αρθρογρÜφος των ΦαúνÜνσιαλ ΤÜιμς, εßναι üτι Üφησε την ιστορßα πßσω της. Οι ισχυροß Üνδρες δεν βλÝπουν τον λüγο να απολογηθοýν για το παρελθüν. Εßναι πολý απασχολημÝνοι με το να ξαναγρÜφουν τα σχολικÜ εγχειρßδια. Αν ο ¶μπε Ýχει απλþς βαρεθεß να απολογεßται, ο Σι θÝλει να λýσει λογαριασμοýς γυρßζοντας στους πολÝμους του οπßου και ο Ποýτιν θÝλει να εκδικηθεß για την κατÜρρευση της ΣοβιετικÞς ¸νωσης.
¼λα αυτÜ εßναι οικεßα σε üσους Ýχουν μελετÞσει τις μεγÜλες μÜχες εξουσßας του 19ου αιþνα. Δεν εßναι τυχαßο üτι αξιωματοýχοι στο Πεκßνο επικαλοýνται το δüγμα Μονρüε του 1823 και την οικοδüμηση της αμερικανικÞς ναυτικÞς δýναμης στις αρχÝς του 20οý αιþνα ως προηγοýμενα για την προσπÜθεια του Πεκßνου να εδραιþσει την κυριαρχßα του στον δυτικü Ειρηνικü. Οι μεγÜλες δυνÜμεις ελÝγχουν τη γειτονιÜ τους, λÝνε. ¸τσι παßζεται το παιχνßδι. Ο Ποýτιν και ο Σι δεν κÜνουν κÜτι διαφορετικü.
Θα Þταν λÜθος να θεωρÞσει κανεßς üτι η Üνοδος των ισχυρþν ανδρþν αποτελεß μια μη αντιμετωπßσιμη πρüκληση προς τη Δýση. Ο ΕρντογÜν μπορεß να Þταν üλο χαμüγελα üταν δÝχθηκε τον Ποýτιν στην ¶γκυρα, αλλÜ η Τουρκßα αποτελεß Ýνα ισχυρü μÝλος του ΝΑΤΟ.
Η φιλοδοξßα του Αμπε να ανοικοδομÞσει τη στρατιωτικÞ ισχý της Ιαπωνßας αποσκοπεß στην αντßκρουση της Κßνας. Οι μεθοριακÝς διαμÜχες με το Πεκßνο στα ΙμαλÜια οδηγοýν τον Μüντι να αναζητεß πιο θερμÝς σχÝσεις με τις ΗΠΑ.
Αυτü που δεßχνουν οι ηγÝτες αυτοß εßναι üτι το πολυμερÝς μοντÝλο του δεýτερου μισοý του 20οý αιþνα θα αποτελÝσει μÜλλον Ýνα ιστορικü διÜλειμμα παρÜ μια νÝα φÜση στις διακρατικÝς σχÝσεις. Η παγκοσμιοποßηση βρßσκεται Þδη σε υποχþρηση. Ο Καντ παραμερßζει για να περÜσει ο Χομπς. Η Δýση μαθαßνει πþς εßναι να ζεις σε Ýναν σκληρü κüσμο.

ΔιαβÜστε το Üρθρο των FT στα αγγλικÜ πατþντας ΕΔΩ