Παρασκευή 30 Νοεμβρίου 2012

Βασίλης Φουρτούνης, δάσκαλος

Με ισχυρή πλειοψηφία καθώς η διεθνή κοινότητα συντάχτηκε σε μεγάλο μέρος της με το αίτημα των Παλαιστινίων, η Γενική Συνέλευση ενέκρινε την Πέμπτη την αναβάθμιση της Παλαιστινιακής Αρχής σε κράτος με ιδιότητα του παρατηρητή (non-member observer state), μία πολιτική, διπλωματική αλλά και συμβολική νίκη που θα δώσει στους Παλαιστίνιους φωνή στη διεθνή κοινότητα.

Παρά το αναμενόμενο «όχι» του Ισραήλ και των ΗΠΑ αλλά και με εξίσου αναμενόμενο «ναι» ισχυρών δυνάμεων, το αποτέλεσμα ανοίγει την Παλαιστινιακή Αρχή το δρόμο προς τα διεθνή φόρα και παρέχει στους Παλαιστίνιους το πλεονέκτημα μιας αναβαθμισμένης θέσεις όταν αρχίσουν εκ νέου οι συνομιλίες με το Ισραήλ. Στον λόγο του από το βήμα των Ηνωμένων Εθνών ο Μαχμούντ Αμπάς μίλησε για όσα υπέστη ο λαός του αλλά τάχτηκε υπέρ της ειρήνης και πρόβαλε αυτό ακριβώς που ζητούν επί δεκαετίες οι Παλαιστίνοι: το αίτημα για φωνή και λόγο στη διεθνή κοινότητα.

Τι είπε ο Μαχμούντ Αμπάς

Πριν από την ψηφοφορία τον λόγο έλαβε καταχειροκροτούμενος ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής,Μαχμούντ Αμπάς.

Ολόκληρες οικογένειες μεγάλωσαν με το όνειρο της ελευθερίας και της ειρήνης, τόνισε. Σήμερα η Παλαιστίνη έρχεται ενώπιον των Ηνωμένων Εθνών, «σε μια καθοριστική στιγμή για να προστατεύσει την πιθανότητα και τα θεμέλια της ειρήνης που χρειάζεται η περιοχή». «Ζητάμε από τον ΟΗΕ το πιστοποιητικό γέννησης της Παλαιστίνης», υπογράμμισε.

Η ψήφος υπέρ του αιτήματος είναι η τελευταία ευκαιρία να σωθεί η λύση των δύο κρατών, τόνισε ο Αμπάς.

Ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής καταδίκασε ακόμη την ισραηλινή επιθετικότητα: «Δεν υπήρχε ανάγκη από χιλιάδες επιδρομές για να θυμηθεί ο κόσμος ότι πρέπει να τελειώσει η κατοχή» στα Παλαιστινιακά Εδάφη, τόνισε για να προσθέσει ότι «για αυτό είμαστε εδώ σήμερα», είπε αναφερόμενος εκτενώς και στην πρόσφατη επιδρομή στη Λωρίδα της Γάζας που άφησε περισσότερους από 170 νεκρούς.

Στη συνέχεια πήρε το λόγο ο αντιπρόσωπος του Ισραήλ ο οποίος τόνισε ότι η χώρα του επιθυμεί την ειρήνη και επιτέθηκε προσωπικά κατά του προέδρου Αμπας προσάπτοντας του ότι δεν επιθυμεί την ειρήνη και ότι δεν αποδέχεται τις προτάσεις που γίνονται από την ισραηλινή πλευρά.

Υπέρ του αιτήματος τάχτηκαν 138 χώρες, εννέα ψήφισαν κατά και 41 χώρες απείχαν.

Το αίτημα της Παλαιστινιακής Αρχής υιοθετήθηκε από την πλειονότητα των μελών του ΟΗΕ: θετικά εκφράστηκαν μεγάλες δυνάμεις όπως η Ρωσία και η Κίνα, οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες μεταξύ τους η Γαλλία, η Ισπανία, η Ιταλία, η Ελλάδα και η Κύπρος, το σύνολο του αραβικού κόσμου, των ασιατικών χωρών και της Νότιας Αμερικής.

Αναμενόμενη η αρνητική ψήφος του Ισραήλ και των ΗΠΑ, «όχι» ψήφισε ακόμη ο Καναδάς, η Τσεχία και ο Παναμάς αλλά και τα μικρά νησιωτικά κράτη Παλάου, Ναουρού, Μικρονησία και Νήσοι Μάρσαλ.

Από τις χώρες που απείχαν, αναμενόμενη και προαποφασισμένη ήταν η στάση της Βρετανίας, που είχε βάλει όρους στην Παλαιστινιακή Αρχή, και της Γερμανίας· αποχή επέλεξαν, μεταξύ άλλων, η Αυστραλία, η Βουλγαρία, η Εσθονία, η Κροατία, το Μαυροβούνιο, η Ουγγαρία, η ΠΓΔΜ, η Πολωνία, η Ρουμανία, η Σλοβακία και η Ρουμανία.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία έχει εκφραστεί υπέρ της λύσης των δύο κρατών, δεν απέφυγε να εμφανιστεί τελικά τρίγλωσση με την πλειονότητα να τάσσεται υπέρ, την Τσεχία να απορρίπτει αλλά και αρκετές χώρες να απέχουν...

Η αναβάθμιση του διεθνούς καθεστώτος της Παλαιστινιακής Αρχής από «οντότητα» σε «κράτος μη μέλος» του ΟΗΕ, ανάλογο καθεστώς με αυτό που κατέχει το Βατικανό, δίνει φωνή στην Παλαιστινιακή Αρχή η οποία ως σήμερα είχε απλώς καθεστώς παρατηρητή στη Γενική Συνέλευση των 193 κρατών-μελών του ΟΗΕ.

Με διαβατήριο την απόφαση του ΟΗΕ, η Παλαιστινιακή Αρχή θα μπορέσει να διεκδικήσει (αλλά όχι να εξασφαλίσει) τη συμμετοχή της σε οργανισμούς που διασυνδέονται με τον ΟΗΕ, μεταξύ τους το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο στο οποίο θα μπορέσει να προσφύγει κατά του Ισραήλ. Καθόλου εύκολος δεν είναι και ο δρόμος για την αναγνώριση από τη Γενική Συνέλευση αλλά η απόφαση αυτή είναι πρώτο σημαντικό βήμα για την αναγνώρισή του ως πλήρες μέλος του ΟΗΕ.

Εορτασμοί και προειδοποιήσεις...

Στη Δυτική Όχθη από το απόγευμα της Πέμπτης πλήθη συγκεντρώθηκαν για να εορτάσουν το προδιαγεγραμμένο –αλλά φυσικά εξαιρετικά επιθυμητό για τους Παλαιστίνιους– αποτέλεσμα.

Μόλις οι τηλεοπτικές οθόνες επιβεβαίωσαν την επιτυχία, ξέσπασαν σε ζητωκραυγές και βγήκαν με τα αυτοκίνητά τους στους δρόμους της Ραμάλα, όπου και η έδρα της Αρχής, και σε άλλες πόλεις.

Η απόφαση δεν θα αλλάξει την καθημερινότητά τους, σημειώνει ο ανταποκριτής του Guardian, αλλά αναγνωρίζουν ότι είναι ένα πρώτο βήμα.

Εξάλλου και η ημερομηνία δεν επιλέχτηκε τυχαία εκ μέρους των Παλαιστινίων, καθώς η 29η Νοεμβρίου είναι η επέτειος της απόφασης του 1947 για το διαμελισμό της Παλαιστίνης και τη δημιουργία δύο κρατών, μια απόφαση που έγινε δεκτή με ενθουσιασμό από τους εβραίους που ζούσαν στην περιοχή και τον επόμενο χρόνο έγιναν οι πρώτοι πολίτες του νεότευκτου ισραηλινού κράτους.

Χωρίς κοινή γραμμή η ΕΕ - Σταθερό «όχι» από τις ΗΠΑ

Η Ευρωπαϊκή Ένωση προσέρχεται διχασμένη στη Γενική Συνέλευση, αν και η επικεφαλής διπλωματίας Κάθριν Άστον σπεύδει να επισημάνει πως η ΕΕ υποστηρίζει τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους παρόλο που οι «27» δεν θα ψηφίσουν ομόφωνα σήμερα για τη χορήγηση καθεστώτος κράτους παρατηρητή.

«Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει εκφράσει επανειλημμένως την υποστήριξή της και την επιθυμία της να δει την Παλαιστίνη να γίνεται πλήρες μέλος του ΟΗΕ στο πλαίσιο μιας λύσης στη σύγκρουση. Η ΕΕ είναι έτοιμη να αναγνωρίσει ένα παλαιστινιακό κράτος την κατάλληλη στιγμή» δήλωσε η Κάθριν Άστον λίγες ώρες πριν από την ψηφοφορία.

Ο Μαχμούντ Αμπάς επιδόθηκε σε εκστρατεία για την εξασφάλιση όσων το δυνατόν περισσότερων ευρωπαϊκών ψήφων, ενώ στο κενό έπεσε ανάλογη αμερικανική εκστρατεία για να μεταπειστεί ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής και να μην καταθέσει το σχέδιο απόφασης.

Τη στήριξή τους στο παλαιστινιακό αίτημα δίνουν Γαλλία, Ελλάδα, Ιταλία, Αυστρία, Δανία, Νορβηγία, Φινλανδία, Ισλανδία, Ιρλανδία, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Πορτογαλία και Ελβετία. Η Γερμανία ακολουθεί τελικά το δρόμο της αποχής, ενώ αρχικώς είχε διαφανεί πως θα ψηφίσει «όχι». 

Η Βρετανία έχει δηλώσει διατεθειμένη να ψηφίσει «ναι» υπό τον όρο ότι θα λάβει παλαιστινιακές εγγυήσεις, συνεπώς ως φαίνεται θα ακολουθήσει και αυτή το δρόμο της αποχής. Ίδια στάση αναμένεται επίσης από την Εσθονία και τη Λιθουανία. «Όχι» πρόκειται να ψηφίσει η Τσεχία.

Οι ΗΠΑ θα καταψηφίσουν την απόφαση όπως και ο Καναδάς. Στην άλλη όχθη, υπέρ του «ναι», βρίσκονται Ρωσία, Κίνα και Ινδία.

Για την Ουάσινγκτον και το Τελ Αβίβ, μόνο η απευθείας διαπραγμάτευση μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους. «Ο δρόμος προς τη λύση των δύο κρατών η οποία θα ικανοποιούσε τις προσδοκίες των Παλαιστινίων περνά από την Ιερουσαλήμ και τη Ραμάλα, όχι από τη Νέα Υόρκη» επανέλαβε η Χίλαρι Κλίντον.

Μία ισχυρή στήριξη από τα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα καταστήσει ιδιαίτερα δύσκολη την εφαρμογή αντιποίνων από το Ισραήλ (υπήρξε προειδοποίηση για παρακράτηση δασμών που συλλέγει το Ισραήλ εκ μέρους των Παλαιστινίων). Παρά τη σφοδρή αντίθεσή του στην παλαιστινιακή εκστρατεία, το Ισραήλ δεν φαίνεται διατεθειμένο κατά τους αναλυτές να παρουσιαστεί ως διπλωματικά απομονωμένο και έχει ρίξει τους τόνους στις απειλές για αντίποινα. 

Παράλληλα, θα είναι επισφαλής μία περαιτέρω υπονόμευση του μετριοπαθούς και υποστηριζόμενου από τη Δύση Μαχμούντ Αμπάς στην παρούσα φάση, ειδικά μετά την πολιτική ώθηση που έλαβε η ριζοσπαστική Χαμάς από τις πρόσφατες επισκέψεις αλληλεγγύης στη Γάζα ανώτατων αξιωματούχων από την Αίγυπτο, το Κατάρ και την Τυνησία.

Ωστόσο, η ισραηλινή αντίδραση δεν αναμένεται σε καμία περίπτωση μετρημένη εφόσον οι Παλαιστίνιοι επιχειρήσουν να κινηθούν κατά του Ισραήλ στο Ανώτατο Ποινικό Δικαστήριο (ICC) με κατηγορίες διάπραξης εγκλημάτων πολέμου και εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας.

Στο σχέδιο απόφασης η παλαιστινιακή πλευρά «εκφράζει την ελπίδα το Συμβούλιο Ασφαλείας να εξετάσει ευνοϊκά» την υποψηφιότητά της να γίνει πλήρες μέλος στον ΟΗΕ. Η υποψηφιότητα που είχε κατατεθεί το Σεπτέμβριο του 2011 από τον πρόεδρο Μαχμούντ Αμπάς δυναμιτίστηκε στο Συμβούλιο Ασφαλείας υπό την απειλή αμερικανικού βέτο.

Επίσης, καλεί σε μια επανάληψη των ισραηλινο-παλαιστινιακών ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων, οι οποίες έχουν διακοπεί τα τελευταία δυόμισι χρόνια, προκειμένου ένα παλαιστινιακό κράτος να μπορεί να συνυπάρχει «δίπλα στο Ισραήλ με ειρήνη και ασφάλεια, στη βάση των συνόρων που ίσχυαν πριν από το 1967».

Νετανιάχου: Το ανεξάρτητο κράτος απομακρύνεται

Από την Ιερουσαλήμ ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου διεμήνυσε μερικές ώρες πριν την ψηφοφορία ότι «η απόφαση του ΟΗΕ δεν θα αλλάξει τίποτε επί του πεδίου. Δεν θα προωθήσει τη δημιουργία ενός παλαιστινιακού κράτους. Αντίθετα θα την απομακρύνει».

Ο Νετανιάχου επαναλαμβάνοντας τους όρους που θέτει το Ισραήλ είπε: «Τείνουμε το χέρι μας στην ειρήνη, αλλά δεν θα υπάρξει πραγματικό παλαιστινιακό κράτος χωρίς μια αναγνώριση του κράτους του Ισραήλ ως κράτους του εβραϊκού λαού, χωρίς μια κήρυξη του τέλους της σύγκρουσης, χωρίς πραγματικές διευθετήσεις για την ασφάλεια που να επιτρέπουν την προστασία του Ισραήλ και των κατοίκων του».

«Δεν υπάρχει τίποτε από όλα αυτά στην απόφαση που προτείνεται στη Γενική Συνέλευση. Ο μόνος τρόπος επίτευξης της ειρήνης είναι μέσω απευθείας διαπραγματεύσεων, χωρίς προϋποθέσεις και χωρίς μια μονομερή διακήρυξη του ΟΗΕ που δεν λαμβάνει καθόλου υπ' όψιν τις αξιώσεις του Ισραήλ στον τομέα της ασφάλειας».

«Η ειρήνη θα επιτευχθεί παρά μόνο μέσω συμφωνιών αποδεκτών στην Ιερουσαλήμ και τη Ραμάλα και όχι με μια απόφαση του ΟΗΕ» είπε προσθέτοντας ότι «ελάχιστα ενδιαφέρει ο αριθμός όσων θα ψηφίσουν σε βάρος μας, καμιά δύναμη στον κόσμο δεν μπορεί να με πείσει να κάνω παραχωρήσεις ως προς την ασφάλεια του Ισραήλ».

*Η σημερινή ημερομηνία δεν επελέγη τυχαία: είναι η επέτειος της υιοθέτησης από τον ΟΗΕ το 1947 του σχεδίου διαμελισμού της Παλαιστίνης ώστε να δημιουργηθούν δύο κράτη: ένα αραβικό και ένα εβραϊκό. Ήταν η περίοδος της μαζικής μετανάστευσης εβραίων που υπέστησαν τις διώξεις των ναζί και οι οποίοι έσπευδαν στην υπό βρετανική εντολή Παλαιστίνη για να ενισχύσουν τους εγκατεστημένους ήδη εκεί πρωτοπόρους του σιωνιστικού κινήματος.

Προσωπική μαρτυρία

Κλείνοντας το άρθρο αυτό θα ήθελα να προσθέσω και μια προσωπική μαρτυρία η οποία καθυστέρησε μεν, αλλά επιβεβαιώθηκε.

Σε ένα ταξίδι μου, το προηγούμενο καλοκαίρι, στην ιερή πόλη της Ιερουσαλήμ έτυχε να συναντήσω έναν νεαρό καταστηματάρχη παλαιστίνιο, ο οποίος ήταν απόφοιτος του Λυκείου του ελληνορθόδοξου Πατριαρχείου Ιεροσολύμων και φυσικά να γνωρίζει να μιλάει άπταιστα τα ελληνικά.

Στη συζήτηση που είχαμε, θυμάμαι ότι μου είχε πει ότι αν δεν αναγνωριστεί το παλαιστινιακό κράτος θα υπάρξει Τρίτη ιντιφάντα, η οποία θα εξαναγκάσει τον ΟΗΕ να οδηγηθεί υποχρεωτικά στην αναγνώριση. «Είμαστε αποφασισμένοι» θυμάμαι που μου είχε πει.

Επίσης μου είχε πει «Αγόρασε κάτι αναμνηστικό από την υπόδουλη Παλαιστίνη». Φυσικά χωρίς να πιστεύω στα λόγια αυτού του νέου, θυμάμαι ότι τότε αγόρασα ένα μπλουζάκι με τη φράση «FREE PALESTINE” κι ένα CD με παραδοσιακό παλαιστινιακά τραγούδια, τα οποία αναμνηστικά πέρασα με μεγάλη δυσκολία από το ισραηλινό τελωνείο.

Καλέ μου άγνωστε παλαιστίνιε φίλε, ομολογώ ότι τότε δεν σε πίστεψα, σήμερα όμως υποκλίνομαι στο πάθος που είχες για τη λευτεριά σου και κρατώ αυτά τα αναμνηστικά ως στοιχείο μνήμης.