Ïé áðüøåéò ôùí Áìåñéêáíþí êáé ïé ðáñåìâÜóåéò ôïõò óôá åëëçíéêÜ media ìÝóá áðü ôï wikileaks

ÄåõôÝñá 29 Áõãïýóôïõ 2011

ΣοβαρÝς αποκαλýψεις για την εγχþρια δημοσιογραφßα και τους «λειτουργοýς» της περιÝχουν τρßα τηλεγραφÞματα της αμερικανικÞς Πρεσβεßας που δημοσιοποιÞθηκαν τα τελευταßα 24ωρα μÝσω του wikileaks.

Στο πρþτο τηλεγρÜφημα γßνεται μια εκτενÞς αναφορÜ στα ελληνικÜ ΜΜΕ, τα οποßα χαρακτηρßζονται ως «üχημα» που απλÜ χρησιμοποιοýνται απü τους ιδιοκτÞτες τους για να «περÜσουν» τα συμφÝροντÜ τους, εμφανßζονται ως «συναισθηματικÜ» που εýκολα υιοθετοýν αντι-αμερικανικÞ στÜση, ενþ οι δημοσιογρÜφοι χαρακτηρßζονται ως Ýνα «κακοπληρωμÝνο τσοýρμο» πολλοß απü τους οποßους δωροδοκοýνται.

«Με μια πρþτη ματιÜ τα ελληνικÜ ΜΜΕ μοιÜζουν με τα αμερικανικÜ, με Ýνα μεßγμα εφημερßδων ταμπλüιντ και μεγÜλης σελßδας, εθνικοýς και τοπικοýς τηλεοπτικοýς και ραδιοφωνικοýς σταθμοýς, και συνταγματικÝς εγγυÞσεις για την προστασßα της ελευθεροτυπßας. Μια πιο προσεκτικÞ εξÝταση αποκαλýπτει μια ελληνικÞ βιομηχανßα ΜΜΕ που ελÝγχεται απü μεγιστÜνες των επιχειρÞσεων των οποßων οι Üλλες επιτυχημÝνες επιχειρηματικÝς δραστηριüτητες τους επιτρÝπουν να επιδοτοýν τις ζημιογüνες επιχειρÞσεις ΜΜΕ. Με τη σειρÜ τους αυτÝς οι επιχειρÞσεις ΜΜΕ τοýς δßνουν τη δυνατüτητα να ασκÞσουν πολιτικÞ και οικονομικÞ επιρροÞ. Το αποτÝλεσμα εßναι πως τα μÝσα συχνÜ προβÜλουν μια σχεδüν κοινÞ εικüνα για τα εθνικÜ και διεθνÞ γεγονüτα, εκτüς απü τις μεταξý τους κομματικÝς διαφορÝς. Ομοßως Ýνας ενιαßος αντιαμερικανισμüς εμπεριÝχεται σχεδüν σε κÜθε θÝμα, ο οποßος üμως Ýχει μικρÞ επßδραση στις διμερεßς σχÝσεις.

ΣÞμερα η ΕλλÜδα Ýχει περßπου 160 εφημερßδες, 180 τηλεοπτικοýς σταθμοýς, 800 ραδιοφωνικοýς, 3.500 περιοδικÜ και μüλις 10 εκατ. κατοßκους (η Πορτογαλßα με τον ßδιο πληθυσμü Ýχει 35 εφημερßδες, 62 τηλεοπτικοýς και 221 ραδιοφωνικοýς σταθμοýς, σýμφωνα με το "World Factbook" του 2004). Πþς εßναι δυνατü üλες αυτÝς οι επιχειρÞσεις να εßναι κερδοφüρες; Δεν εßναι. Επιδοτοýνται απü τους ιδιοκτÞτες τους, που αν και θα καλωσüριζαν κÜθε Ýσοδο απü την πþλησÞ τους, χρησιμοποιοýν τα ΜΜΕ για να ασκÞσουν πολιτικÞ και οικονομικÞ επιρροÞ και για το λüγο αυτü ελÜχιστα ενδιαφÝρονται για την κερδοφορßα των επιχειρÞσεων ΜΜΕ.

ΕπειδÞ δεν υπÜρχουν συνδρομÝς και παραδüσεις εφημερßδων κατ' οßκον οι εφημερßδες αναγκÜζονται να πωλοýνται σε περßπτερα προσπαθþντας να αποσπÜσουν την προσοχÞ του αναγνþστη. Αυτü σημαßνει πως ακüμα και η σπανßως Þρεμη και μερικþς ακριβÞ ιστορßα Ýχει Ýναν παραπλανητικü τßτλο που πολλÝς φορÝς δεν Ýχει καμßα σχÝση με το θÝμα. Επßσης, τα ΜΜΕ χρησιμοποιοýν συναισθηματικοýς τßτλους και ιστορßες για να προσελκýσουν αναγνþστες και οι σημαντικÝς για üλους μετρÞσεις της τηλεüρασης καθορßζει την κατανομÞ των διαφημιστικþν εσüδων.

Οι ßδιες επιχειρÞσεις ΜΜΕ που Ýχουν στην κατοχÞ τους σταθμοýς και εφημερßδες Ýχουν δημιουργÞσει διαδικτυακÜ portals που üμως δεν Ýχουν "απογειωθεß". Το πιο δημοφιλÝς, το in.gr, διÝλυσε το τμÞμα ειδÞσεων και απλþς δημοσιεýει Üρθρα απü τις εφημερßδες της μητρικÞς εταιρεßας. Δεν υπÜρχουν [εκδüσεις üπως τα] Salon και Drudge Report.

Οι ¸λληνες λαμβÜνουν ενημÝρωση κυρßως απü την τηλεüραση, αλλÜ οι εφημερßδες εßναι η κýρια πηγÞ αναλýσεων. Οι πρωινÝς εκπομπÝς "ειδÞσεων" (sic) αποτελοýν μια προφορικÞ επανÜληψη των επßτηδες συναισθηματικþν επικεφαλßδων των εφημερßδων. Τα αθηναúκÜ ΜΜΕ κυριαρχοýν στη χþρα Ýχοντας το 80% της θεαματικüτητας και αναγνωσιμüτητας, μÝσω και της αναμετÜδοσης των ραδιοφωνικþν προγραμμÜτων απü τους σταθμοýς της επαρχßας. Οι κρατικοß τηλεοπτικοß και ραδιοφωνικοß σταθμοß Ýχουν μικρüτερο κοινü σε σýγκριση με τους ιδιωτικοýς. Μüνο το 6% των ΕλλÞνων ενημερþνεται απü το διαδßκτυο. Αν και η εμπιστοσýνη του κοινοý απÝναντι στα ΜΜΕ πÝφτει σταθερÜ τις τελευταßες δýο δεκαετßες, εßναι πολý πιθανü να ακοýσεις φρÜσεις üπως "μα το διÜβασα στην εφημερßδα" Þ "το εßδα στην τηλεüραση" üταν προσπαθοýμε να διορθþσουμε λÜθος σε ιστορßες. Μια δημοσκüπηση τον Οκτþβριο του 2005 Ýδειξε πως αν και το 71% των ΕλλÞνων θεωρεß τα ΜΜΕ ιδιαιτÝρως συναισθηματικÜ, οι εφημερßδες με πιο συναισθηματικü χαρακτÞρα εßναι εκεßνες με τις μεγαλýτερες πωλÞσεις.

ΟλοÝνα και περισσüτερο τα ελληνικÜ ΜΜΕ αφιερþνουν περισσüτερο χþρο στα καθημερινÜ προβλÞματα του μÝσου ¸λληνα, στην ιδιωτικÞ ζωÞ των πολιτικþν, στην ψυχαγωγßα και τον αθλητισμü παρÜ στα διεθνÞ θÝματα. Η ελληνικÞ συμμετοχÞ στο Συμβοýλιο Ασφαλεßας του ΟΗΕ Ýχει λÜβει ελÜχιστη κÜλυψη, ενþ σπÜνιες εßναι οι αναλýσεις για την Ε.Ε. Τα σημαντικÜ διεθνÞ γεγονüτα λαμβÜνουν εκτενÞ κÜλυψη μüνον üμως μÝσω διεθνþν δικτýων και ειδησεογραφικþν πρακτορεßων. Στα αßτια [αυτÞς της αντιμετþπισης] περιλαμβÜνονται ο ελληνικüς εθνοκεντρισμüς, η απροθυμßα των ιδιοκτητþν ΜΜΕ να προβÜλουν τις επιτυχßες της παροýσας κυβÝρνησης και η απουσßα μιας στιβαρÞς ελληνικÞς ηγεσßας στο διεθνÞ στßβο.

Τα ιδιωτικÜ ΜΜΕ της ΑθÞνας ανÞκουν σε μια μικρÞ ομÜδα ανθρþπων που Ýχουν δημιουργÞσει Þ κληρονομÞσει περιουσßες απü τη ναυτιλßα, τις τρÜπεζες, τις τηλεπικοινωνßες, τον αθλητισμü, τα πετρÝλαια, τις ασφÜλειες κ.τ.λ και που Ýχουν δεσμοýς αßματος, γÜμου Þ μοιχεßας με πολιτικοýς και κυβερνητικοýς αξιωματοýχους και Üλλους μεγιστÜνες των ΜΜΕ και των επιχειρÞσεων. Για παρÜδειγμα, ο εφοπλιστÞς και επενδυτÞς στο Mega Channel, ΒαρδÞς ΒαρδινογιÜννης εßναι ο καλýτερος φßλος του Χρ. ΛαμπρÜκη, εκδüτη των εφημερßδων "Το ΒÞμα", "Τα ΝÝα", "Athens News" και του in.gr και ο ΛαμπρÜκης Ýχει συμβüλαια κατασκευÞς δημοσßων Ýργων. Τα δýο παιδιÜ του ΒαρδινογιÜννη Ýχουν παντρευτεß με μÝλη των οικογενειþν ΓουλανδρÞ και Νομικοý. Η αδελφÞ του ΕλÝνη εßναι παντρεμÝνη με τον βουλευτÞ της Ν.Δ. ΓιÜννη ΚεφαλογιÜννη που εßναι σýμβουλος του πρωθυπουργοý ΚαραμανλÞ.

Ο ελληνικüς üρος "διαπλεκüμενα συμφÝροντα" αναφÝρεται αποκλειστικÜ στον ιστü των σχÝσεων μεταξý ΜΜΕ, επιχειρÞσεων και κυβÝρνησης. Ο νυν υπουργüς ΕμπoρικÞς Ναυτιλßας πρüσφατα σχολßασε πως η κυβÝρνηση εßναι μαριονÝτα στα χÝρια των διαπλεκüμενων συμφερüντων (το σχüλιü του δεν διασκÝδασε οýτε τους μεγιστÜνες του Τýπου οýτε τον πρωθυπουργü αλλÜ με κÜποιο τρüπο Ýχει κρατÞσει τη θÝση του). Οι σχÝσεις εßναι πιο περßπλοκες απü αυτÝς μεταξý θεþν, ημßθεων και ανθρþπων στην ελληνικÞ μυθολογßα...

¼σον αφορÜ στους ßδιους τους δημοσιογρÜφους εßναι Ýνα μÜτσο κακοπληρωμÝνων που συνÞθως Ýχουν πολλÝς δουλειÝς προκειμÝνου να πληρþνουν τους λογαριασμοýς τους. Δεν εßναι ασýνηθες Ýνας δημοσιογρÜφος να εργÜζεται στο γραφεßο τýπου του υπουργεßου που καλýπτει. Γνωρßζουν πολý καλÜ για τους διαφορετικοýς αφÝντες «που υπηρετοýν». Μßα Ýμπειρη δημοσιογρÜφος του Mega λÝει πως μüνο μßα φορÜ ασκÞθηκε κριτικÞ απü τον σταθμü σε κÜποιον απü τους 5 ιδιοκτÞτες του. Εßναι επßσης αποδεκτü για τους δημοσιογρÜφους να λαμβÜνουν δþρα Þ ακüμα και χρÞματα. Η οργανωτικÞ επιτροπÞ των Ολυμπιακþν Αγþνων του 2004 Þταν διαβüητη για την πληρωμÞ δημοσιογρÜφων προκειμÝνου αυτοß να γρÜφουν αρεστÝς ιστορßες.

Ο ισχυρüς αντιαμερικανισμüς Ýρχεται και φεýγει üχι με τις παλßρροιες αλλÜ με την «εμμονÞ της ημÝρας». Ακüμα και στην απουσßα θεμÜτων που απευθεßας εμπλÝκουν τις ΗΠΑ -üπως η φερüμενη παρακολοýθηση ΕλλÞνων πολιτικþν- υπÜρχει πÜντοτε Ýνα υπüγειο ρεýμα αντιαμερικανισμοý. Τßτλοι üπως "ΒÜση της Σοýδας: Στρατüπεδο θανÜτου" Þ "ΝÝα αμερικανικÞ πρüκληση" εßναι συνηθισμÝνοι. Οι συνηθισμÝνες διμερεßς συνομιλßες συχνÜ παρουσιÜζονται με τις ΗΠΑ να ασκοýν "ασφυκτικÝς πιÝσεις" στην ΕλλÜδα... Ακüμα και η σχετικÜ ισορροπημÝνη αγγλüφωνη "Athens News" δημοσßευσε πρüσφατα Ýνα θÝμα σε 4 σελßδες για το ΙρÜν με ανταποκρßσεις απü την ΑθÞνα και την ΤεχερÜνη και με σχüλια üτι οι ΗΠΑ σχεδιÜζουν πυραυλικÝς επιθÝσεις απü τη Σοýδα εναντßον του ΙρÜν χωρßς καμßα αναφορÜ στις πραγματικÝς θÝσεις των ΗΠΑ.

Οι συντÜκτες της αναφορÜς σημειþνουν μεταξý Üλλων ως αßτια του αντιαμερικανισμοý τη στÜση των ΗΠΑ απÝναντι στη χοýντα των συνταγματαρχþν και στο Κυπριακü.

Στην ελληνικÞ κοινÞ γνþμη ευδοκιμοýν σÞμερα, üπως και στο 800 π.Χ. οι μýθοι, οι αποδιοπομπαßοι τρÜγοι και οι θεωρßες συνωμοσßας, με τις ΗΠΑ να εμφανßζονται ως 'Κυρßαρχος του ΠλανÞτη" που ευθýνεται για τα εσωτερικÜ προβλÞματα της ΕλλÜδας και την απουσßα αναστÞματος στο διεθνÞ στßβο...

Η πλειονüτητα των ΜΜΕ υιοθετεß μια αντι-αμερικανικÞ Þ/και αντι-Μπους οπτικÞ σε κÜθε ιστορßα με διεθνεßς προεκτÜσεις, περιλαμβανομÝνων των γενετικÜ μεταλλαγμÝνων οργανισμþν, της φτþχειας, του περιβÜλλοντος και του ελÝγχου του διαδικτýου. ¸χουμε με επιτυχßα δημοσιεýσει συνεντεýξεις, ξÝνες καταχωρßσεις (...) για σημαντικÜ ζητÞματα εξωτερικÞς πολιτικÞς και προσπαθοýμε να αντιμετωπßσουμε σφÜλματα και παραλεßψεις μÝσω τηλεφωνημÜτων και επιστολþν προς αρχισυντÜκτες και μÝσω συναντÞσεων με δημοσιογρÜφους, διευθυντÝς και εκδüτες.

 Επßσης προσθÝτουμε πüρους στις σχÝσεις μας με σχολÝς δημοσιογραφßας και σπουδαστÝς, ελπßζοντας πως η επüμενη γενιÜ δημοσιογρÜφων θα εßναι πιο ελεýθερη απü προκαταλÞψεις που Ýχουν χαρακτηρßσουν την παροýσα και τις προηγοýμενες γενιÝς, Οι συνομιλητÝς μας στις σχολÝς δημοσιογραφßας (...) φοβοýνται πως οι αλλαγÝς στη βιομηχανßα των ΜΜΕ σημαßνει πως οι σπουδαστÝς τους δεν θα μποροýν να βρουν και πολλÝς θÝσεις στη δημοσιογραφßα üταν αποφοιτÞσουν.

Σýμφωνα με τηλεγραφÞματα – διαρροÝς, μÝσω Wikileaks, απü την αμερικανικÞ πρεσβεßα στην ΑθÞνα, συγκεκριμÝνοι δημοσιογρÜφοι, üπως ο ΑλÝξης ΠαπαχελÜς, και η ομÜδα της εκπομπÞς «ΝÝων ΦακÝλων» λαμβÜνουν τα εýσημα της πρεσβεßας ονομαστικÜ.

Η πρεσβεßα, μÜλιστα, επαßρεται πως «πÝρασε» στην εβδομαδιαßα εφημερßδα Free Press τη «LIFO» συγκεκριμÝνο Üρθρο με απüψεις που ικανοποιοýν τις αμερικανικÝς θÝσεις.

 

ΔιαβÜστε αναλυτικÜ τα σχετικÜ τηλεγραφÞματα

1. http://bit.ly/qXojoS

2. http://bit.ly/oZHQFQ

3. http://bit.ly/rlQ3g7