Τα τελευταία χρόνια ολοένα και περισσότερο γίνεται αποδεκτό ότι η εκπαίδευση ενός ατόμου δεν ολοκληρώνεται με την αποφοίτηση του από μια οποιαδήποτε βαθμίδα εκπαίδευσης, ακόμη και την ανώτατη.

Ο σύγχρονος πολίτης για να είναι σε θέση να προσαρμοστεί στις συνεχείς αλλαγές και εξελίξεις του επαγγέλματός του είναι απαραίτητο όχι μόνο να μαθαίνει διαρκώς αλλά κυρίως να διαθέτει τις γνώσεις που χρειάζεται για να συμμετέχει ενεργά στο πολιτικό και κοινωνικό γίγνεσθαι.

Η Δια Βίου Μάθηση αναπόφευκτα ανάγεται σε μια από τις βασικές συνιστώσες της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης. Στον τομέα αυτό η ελληνική πραγματικότητα ήταν ταυτισμένη με πλήθος προβλημάτων όπως: η έλλειψη συνολικής στρατηγικής, η αδυναμία σύνδεσης της κατάρτισης με το εκπαιδευτικό σύστημα και τις ανάγκες της αγοράς εργασίας, η χαμηλή της ποιότητα και αποτελεσματικότητα, οι συνολικά υποβαθμισμένες παρεχόμενες υπηρεσίες και η απουσία εξειδικευμένων στελεχών.

Εξαιτίας όλων των παραπάνω η δημιουργία ενός ελκυστικού και αποτελεσματικού συστήματος Δια Βίου Μάθησης αποκτά διαστάσεις πολιτικής και κοινωνικής αναγκαιότητας. Η ηγεσία του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων ανταποκρίθηκε με τη διαμόρφωση ενός νέου θεσμικού πλαισίου. Σύμφωνα με αυτό ο ρόλος της Περιφερειακής και Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι ιδιαίτερα σημαντικός, αφού προβλέπονται:

• Η κατάρτιση από τους δήμους τοπικών προγραμμάτων Δια Βίου Μάθησης, με βάση το αντίστοιχο εθνικό και περιφερειακό πρόγραμμα. Τα προγράμματα αυτά περιλαμβάνουν:
  • Δραστηριότητες σύνδεσης σχολικών μονάδων με την κοινωνία
  • Δράσεις επιμόρφωσης ενηλίκων, ιδίως σε τομείς της δημόσιας υγείας, του πολιτισμού, του αθλητισμού, του περιβάλλοντος, της κοινωνικής ένταξης των μεταναστών και δράσεις επιμόρφωσης της νέας γενιάς και της τρίτης ηλικίας καθώς και η δημιουργία σχολών γονέων.
  • Δράσεις προώθησης της επιχειρηματικότητας και της καινοτομίας μέσω της σύνδεσης με την τοπική κοινωνία.
• Η εφαρμογή από τους Δήμους του τοπικού προγράμματος Δια Βίου Μάθησης αναφέρεται:
• Στην ίδρυση και λειτουργία κέντρων Δια Βίου Μάθησης που οργανώνονται στο πλαίσιο της υπηρεσιακής μονάδας που ασκεί αρμοδιότητες Δια Βίου Μάθησης ή νομικού προσώπου του Δήμου.
• Στην λειτουργία και διαχείριση τοπικών δομών και η εφαρμογή προγραμμάτων της Γενικής Γραμματείας Δια Βίου Μάθησης στο πλαίσιο προγραμματικών συμβάσεων.
• Σε δράσεις συλλογικού χαρακτήρα οι οποίες υποστηρίζονται οικονομικά, επιστημονικά και διοικητικά από τον Δήμο και υλοποιούνται από δημόσιους κοινωνικούς φορείς που έχουν την έδρα τους ή ασκούν δραστηριότητες στην περιφέρεια του Δήμου.

Στο νομοσχέδιο επίσης περιλαμβάνονται διατάξεις οι οποίες προσδιορίζουν τους όρους με τους οποίους τοπικοί φορείς και συλλογικά όργανα διαβουλεύονται σε τοπικό επίπεδο προκειμένου να εκπονηθούν και υποστηριχθούν τα τοπικά προγράμματα Δια Βίου Μάθησης.

Κατά την εκτίμηση μας οι προκλήσεις που θέτει το νέο θεσμικό πλαίσιο συστήματος Δια Βίου Μάθησης επιβάλλει και καθιστά απαραίτητες και αναγκαίες μια σειρά από αναπροσαρμογές, οργανωτικές διευθετήσεις και προσανατολισμούς στην εσωτερική δομή των φορέων Περιφερειακής και Τοπικής Αυτοδιοίκησης που είναι οι ακόλουθες:

• Ανάπτυξη ευρύτατου δικτύου επικοινωνίας και συνεργασίας των φορέων τοπικής αυτοδιοίκησης για την παροχή τεχνογνωσίας από τους θεσμούς της τυπικής εκπαίδευσης (ΑΕΙ, ΤΕΙ, Ερευνητικά Ινστιτούτα):
• Αξιοποίηση στελεχιακού δυναμικού των υπηρεσιών των Δήμων στη βάση των αρχών αποτελεσματικότητας και της εμπειρίας σε θέματα εκπαίδευσης ενηλίκων και όχι με κριτήρια μικρο-παραταξιακά και στενών πελατειακών σχέσεων.
• Ανάπτυξη συνεργασίας με σχολικές μονάδες και ενσωμάτωση των δραστηριοτήτων Δια Βίου Μάθησης στον προγραμματισμό του εκπαιδευτικού έργου
• Εξασφάλιση όλων των προϋποθέσεων, οικονομικών, τεχνικών, κτιριακών και διοικητικών για την ποιοτική οργάνωση και λειτουργία των κέντρων Δια Βίου Μάθησης.
• Αξιοποίηση Δικτύου εθελοντών επιμορφωτών αφού προηγουμένως παρακολουθήσουν ειδική επιμόρφωση.
• Ουσιαστική συνεργασία με το ΙΔΕΚΕ (Ινστιτούτο Διαρκούς Επιμόρφωσης Ενηλίκων) έτσι ώστε να διασφαλίζεται με πειστικό και αξιόπιστο τρόπο η ποιότητα και η αξιολόγηση των προγραμμάτων που υλοποιούνται και να παρέχεται κάθε μορφής υποστήριξη (πχ παραγωγή διδακτικού υλικού)