Unicef: ¸íá óôá äÝêá êïñßôóéá, èýìá âéáóìïý ðñéí ôá åßêïóé ôïõ ÷ñüíéá

Βασßλης Φουρτοýνης, συνταξιοýχος δÜσκαλος

ΠαρασκευÞ 5 Σεπτεμβρßου 2014

http://www.fourtounis.gr/Μüνο το 2012, 95.000 παιδιÜ και Ýφηβοι ηλικßας 0 Ýως 19 ετþν δολοφονÞθηκαν στις 190 χþρες της Ýρευνας. ΣοκÜρουν τα στοιχεßα
Η μεγαλýτερη μÝχρι σÞμερα συλλογÞ δεδομÝνων σχετικÜ με τη βßα κατÜ των παιδιþν δεßχνει την εντυπωσιακÞ Ýκταση της σωματικÞς, σεξουαλικÞς και συναισθηματικÞς κακοποßησης - και αποκαλýπτει τις συμπεριφορÝς που διαιωνßζουν και δικαιολογοýν τη βßα, κρατþντας την «κρυμμÝνη σε κοινÞ θÝα» σε κÜθε χþρα και κοινüτητα στον κüσμο.
«ΑυτÜ εßναι δυσÜρεστα στοιχεßα - καμßα κυβÝρνηση Þ γονÝας θα θÝλει να τα δει», δÞλωσε ο Εκτελεστικüς ΔιευθυντÞς της UNICEF ¶ντονι ΛÝικ.
«ΑλλÜ εκτüς και αν αντιμετωπßσουμε την πραγματικüτητα που η κÜθε εξοργιστικÞ στατιστικÞ αντιπροσωπεýει - την ζωÞ ενüς παιδιοý του οποßου το δικαßωμα σε μια ασφαλÞ, προστατευμÝνη παιδικÞ ηλικßα Ýχει παραβιαστεß - ποτÝ δεν θα αλλÜξουμε τη νοοτροπßα üτι η βßα κατÜ των παιδιþν εßναι φυσιολογικÞ και επιτρεπτÞ. Δεν εßναι τßποτα απü τα δýο.»
Η Ýκθεση της UNICEF «ΚρυμμÝνη σε κοινÞ θÝα» βασßζεται σε στοιχεßα απü 190 χþρες, τεκμηριþνοντας τη βßα σε μÝρη üπου τα παιδιÜ θα πρÝπει να εßναι ασφαλÞ: στην κοινüτητα, στο σχολεßο, στο σπßτι τους.
ΠεριγρÜφει λεπτομερþς τις διαρκεßς, συχνÜ δια μÝσου ολüκληρων γενεþν συνÝπειες της βßας, διαπιστþνοντας üτι τα παιδιÜ που εκτßθενται στη βßα εßναι πιο πιθανü να γνωρßσουν την ανεργßα, να ζουν σε συνθÞκες φτþχειας και να γßνουν βßαια προς τους Üλλους. Οι συγγραφεßς της Ýκθεσης επισημαßνουν üτι τα δεδομÝνα προÝρχονται μüνο απü Üτομα που Þταν ικανÜ και πρüθυμα να απαντÞσουν και ως εκ τοýτου αντιπροσωπεýουν τις ελÜχιστες εκτιμÞσεις.
Στοιχεßα για την ΕλλÜδα που περιλαμβÜνονται στην Ýκθεση επισημαßνουν üτι η ΕλλÜδα συγκαταλÝγεται μεταξý των 39 χωρþν που απαγορεýουν τη σωματικÞ τιμωρßα των παιδιþν σε κÜθε περιβÜλλον καθþς και στο σπßτι (2006).
¼μως επισημαßνουν επßσης την εξÜπλωση του φαινομÝνου του σχολικοý εκφοβισμοý (bullying) που παρουσιÜζει οξεßα Üνοδο στη χþρα μας με το ποσοστü των παιδιþν που παραδÝχονται üτι Üσκησαν εκφοβισμü σε Üλλα παιδιÜ στο σχολεßο τουλÜχιστον μια φορÜ στους προηγοýμενους 2 μÞνες να ανÝρχεται σε 27% μεταξý των 11χρονων και να φθÜνει στο 51% μεταξý 15χρονων. ΕπιπλÝον, η ΕλλÜδα βρßσκεται μεταξý των Ευρωπαúκþν χωρþν με τα υψηλüτερα ποσοστÜ σωματικþν συμπλοκþν μεταξý αγοριþν και κοριτσιþν στην εφηβεßα (51%).
ΣημαντικÜ ευρÞματα περιλαμβÜνουν:

  • ΣεξουαλικÞ βßα: Περßπου 120 εκατομμýρια κορßτσια κÜτω των 20 ετþν σε üλο τον κüσμο (περßπου το 1 στα 10) Ýχουν υποστεß εξαναγκαστικÞ σεξουαλικÞ επαφÞ Þ Üλλες εξαναγκαστικÝς σεξουαλικÝς πρÜξεις και το 1 στα 3 κορßτσια στην εφηβεßα ηλικßας 15-19 ετþν που Ýχουν κÜποια στιγμÞ παντρευτεß (84 εκατομμýρια) Ýχουν πÝσει θýματα κÜποιας μορφÞς συναισθηματικÞς, σωματικÞς Þ σεξουαλικÞς βßας που διαπρÜχθηκε απü τους συζýγους Þ τους συντρüφους τους.
  • Η εξÜπλωση της βßας απü συντρüφους εßναι 70% Þ και παραπÜνω στη ΛαúκÞ Δημοκρατßα του Κονγκü και στην ΙσημερινÞ ΓουινÝα και προσεγγßζει Þ υπερβαßνει το 50% στην ΟυγκÜντα, την ΕνωμÝνη Δημοκρατßα της Τανζανßας και τη ΖιμπÜμπουε. Στην Ελβετßα, μια εθνικÞ Ýρευνα μεταξý κοριτσιþν και αγοριþν ηλικßας 15 Ýως 17 ετþν το 2009 διαπßστωσε üτι το 22% και 8% αντßστοιχα, εßχαν βιþσει τουλÜχιστον Ýνα περιστατικü σεξουαλικÞς βßας που περιλÜμβανε τη φυσικÞ επαφÞ. Η πιο κοινÞ μορφÞ σεξουαλικÞς βßας και για τα δýο φýλα Þταν θυματοποßηση στον κυβερνοχþρο.
  • Ανθρωποκτονßα: Το Ýνα πÝμπτο των θυμÜτων ανθρωποκτονßας σε παγκüσμιο επßπεδο εßναι παιδιÜ και Ýφηβοι ηλικßας κÜτω των 20 ετþν, με συνÝπεια περßπου 95.000 θανÜτους το 2012. Η ανθρωποκτονßα αποτελεß την κýρια αιτßα θανÜτου μεταξý ανδρþν ηλικßας 10 Ýως 19 ετþν στον ΠαναμÜ, τη ΒενεζουÝλα, το Ελ Σαλβαδüρ, το ΤρινιντÜντ και ΤομπÜγκο, τη Βραζιλßα, τη ΓουατεμÜλα και την Κολομβßα. Η Νιγηρßα εμφανßζει τον υψηλüτερο αριθμü ανθρωποκτονιþν παιδιþν - 13.000. Μεταξý των χωρþν της ΔυτικÞς Ευρþπης και της Βüρειας ΑμερικÞς, οι ΗνωμÝνες Πολιτεßες Ýχουν το υψηλüτερο ποσοστü ανθρωποκτονιþν.
  • Σχολικüς Εκφοβισμüς: Λßγο πÜνω απü 1 στους 3 μαθητÝς ηλικßας 13 Ýως 15 ετþν σε üλο τον κüσμο βιþνουν σε τακτικÞ βÜση τον εκφοβισμü μÝσα στο σχολεßο. Στη Σαμüα, η αναλογßα αυτÞ εßναι σχεδüν 3 στους 4. Σχεδüν το Ýνα τρßτο των μαθητþν 11 Ýως 15 ετþν στην Ευρþπη και τη Βüρεια ΑμερικÞ αναφÝρουν üτι Ýχουν ασκÞσει εκφοβισμü σε Üλλα παιδιÜ - στη Λετονßα και τη Ρουμανßα το παραδÝχονται σχεδüν οι 6 στους 10.
  • Βßαια πειθαρχßα: Περßπου 17% των παιδιþν σε 58 χþρες υπüκεινται σε σοβαρÝς μορφÝς σωματικÞς τιμωρßας (χτυπÞματα στο κεφÜλι, τα αυτιÜ Þ το πρüσωπο Þ δυνατÜ και επανειλημμÝνα χτυπÞματα). ΠÜνω απü το 40% των παιδιþν ηλικßας 2 Ýως 14 ετþν βιþνουν τη σοβαρÞ σωματικÞ τιμωρßα στο Τσαντ, την Αßγυπτο και την ΥεμÝνη. ΣυνολικÜ, τρεις στους 10 ενÞλικες πιστεýουν üτι η σωματικÞ τιμωρßα χρειÜζεται για να αναθρÝψουν σωστÜ τα παιδιÜ. Στη ΣουαζιλÜνδη, το 82% λÝει üτι η σωματικÞ τιμωρßα εßναι απαραßτητη.
  • ΣτÜσεις απÝναντι στη βßα: Σχεδüν τα μισÜ απü üλα τα κορßτσια στην εφηβεßα ηλικßας 15 Ýως 19 ετþν (περßπου 126 εκατομμýρια) πιστεýουν üτι ο σýζυγος δικαιολογεßται να χτυπÞσει τη σýζυγü του κÜτω απü ορισμÝνες συνθÞκες. Το ποσοστü αυτü αυξÜνεται σε 80% Þ περισσüτερο στο ΑφγανιστÜν, τη ΓουινÝα, την Ιορδανßα, το ΜÜλι και το Τιμüρ-ΛÝστε. Σε 28 απü 60 χþρες με στοιχεßα για τα δýο φýλα, Ýνα μεγαλýτερο ποσοστü κοριτσιþν απü τα αγüρια πιστεýουν üτι η ο ξυλοδαρμüς της συζýγου εßναι μερικÝς φορÝς δικαιολογημÝνος. Στην Καμπüτζη, τη Μογγολßα, το ΠακιστÜν, τη ΡουÜντα και τη ΣενεγÜλη, τα κορßτσια Ýχουν περßπου διπλÜσιες πιθανüτητες απü τα αγüρια να νομßζουν üτι ο σýζυγος δικαιολογεßται μερικÝς φορÝς να δÝρνει τη γυναßκα του. Στοιχεßα απü 30 χþρες δεßχνουν üτι περßπου 7 στα 10 κορßτσια 15-19 ετþν, που εßχαν πÝσει θýματα σωματικÞς Þ/και σεξουαλικÞς κακοποßησης ποτÝ δεν εßχαν αναζητÞσει βοÞθεια: πολλÜ εßπαν üτι δεν νüμιζαν üτι Þταν κακοποßηση Þ üτι δεν το βλÝπουν ως πρüβλημα.

Η UNICEF υποδεικνýει Ýξι στρατηγικÝς þστε να γßνει η κοινωνßα στο σýνολü της, απü τις οικογÝνειες μÝχρι τις κυβερνÞσεις, ικανüτερη στην πρüληψη και τον περιορισμü της βßας κατÜ των παιδιþν.
ΑυτÝς περιλαμβÜνουν
1) την υποστÞριξη των γονÝων, κηδεμüνων και οικογενειþν
2) την επιμüρφωση των παιδιþν με δεξιüτητες
3) την αλλαγÞ νοοτροπιþν που ενθαρρýνουν τη βßα και τις διακρßσεις
4) την παροχÞ και προþθηση υποστηρικτικþν υπηρεσιþν προς τα παιδιÜ
5) την ενßσχυση των δικαστικþν, ποινικþν και κοινωνικþν συστημÜτων και υπηρεσιþν και
6) την αýξηση των διαθÝσιμων δεδομÝνων και της ευαισθητοποßησης σχετικÜ με τη βßα και το ανθρþπινο και κοινωνικο-οικονομικü κüστος της, προκειμÝνου να αλλÜξουν οι νοοτροπßες και τα πρüτυπα.
«Η βßα κατÜ των παιδιþν λαμβÜνει χþρα κÜθε μÝρα, παντοý. Και ενþ κατÜ κýριο λüγο βλÜπτει ατομικÜ τα παιδιÜ, διαρρηγνýει επßσης τον κοινωνικü ιστü - υπονομεýοντας τη σταθερüτητα και την πρüοδο. ΑλλÜ η βßα κατÜ των παιδιþν δεν εßναι αναπüφευκτη. Μπορεß να προληφθεß - αν αρνηθοýμε να αφÞσουμε τη βßα να παραμÝνει στις σκιÝς,» δÞλωσε ¶ντονι ΛÝικ. «Τα στοιχεßα σε αυτÞ την Ýκθεση μας υποχρεþνουν να δρÜσουμε - για το καλü του κÜθε ενüς απü üλα αυτÜ τα παιδιÜ ξεχωριστÜ και για τη μελλοντικÞ δýναμη των κοινωνιþν σε üλο τον κüσμο.»
Πρωτοβουλßες της UNICEF κατÜ της βßας
Η UNICEF ξεκßνησε την πρωτοβουλßα #ENDViolence για να παροτρýνει τη συλλογικÞ δρÜση για τον τερματισμü της βßας κατÜ των παιδιþν, τονßζοντας το γεγονüς üτι η βßα εßναι παντοý, αλλÜ συχνÜ συμβαßνει χωρßς να γßνεται αντιληπτÞ Þ εßναι ανεκτÞ λüγω των κοινωνικþν και πολιτιστικþν προτýπων. Με το σýνθημα «ΚÜντε το αüρατο, ορατü», η πρωτοβουλßα αποσκοπεß στην αýξηση της ευαισθητοποßησης ως Ýνα πρþτο βÞμα για την αλλαγÞ νοοτροπιþν, συμπεριφορþν και πολιτικþν.
Η πρωτοβουλßα αυτÞ υποστηρßζει επßσης τις προσπÜθειες για την συλλογÞ στοιχεßων σχετικÜ με το τι εßναι αποτελεσματικü και ενισχýει την αντßληψη üτι η βßα μπορεß να προληφθεß μÝσα απü το παρÜδειγμα επιτυχημÝνων προσπαθειþν και κινημÜτων σε üλα τα επßπεδα της κοινωνßας. Περßπου 70 χþρες σε üλο τον κüσμο Ýχουν ενταχθεß επßσημα στο #ENDviolence, ενισχýοντας τις προσπÜθειες για τον εντοπισμü, την παρακολοýθηση και την αναφορÜ της βßας κατÜ των παιδιþν σε üλες τις μορφÝς της. Για περισσüτερες πληροφορßες επισκεφθεßτε την ιστοσελßδα: http://www.unicef.org/endviolence/
Στην ΕλλÜδα η UNICEF ΕλλÜδος Ýχει ξεκινÞσει εκστρατεßα ενημÝρωσης και ευαισθητοποßησης εκπαιδευτικþν και μαθητþν για την καταπολÝμηση του σχολικοý εκφοβισμοý (bullying) και της βßας με σχετικü εκπαιδευτικü πρüγραμμα σε üλα τα σχολεßα της χþρας με αντßστοιχο εκπαιδευτικü υλικü.

Μπορεßτε να δεßτε αναλυτικÜ την Ýκθεση ΕΔΩ

Μπορεßτε να δεßτε τα στοιχεßα για την ΕλλÜδα στους επιλεγμÝνους πßνακες ΕΔΩ