ÁíôéóõíôáãìáôéêÞ ç Ýöïäïò åöïñéáêþí óå óðßôéá ÷ùñßò ôçí ðáñïõóßá åéóáããåëÝá, ëÝåé ï ÄÓÁ

Βασßλης Φουρτοýνης, δÜσκαλος

ÔåôÜñôç 13 Áõãïýóôïõ 2014

http://www.in-centro.net/wp-content/uploads/2014/03/91.jpgΓια προσβολÞ στον πυρÞνα των συνταγματικþν δικαιωμÜτων και εγγυÞσεων των πολιτþν κÜνει λüγο η ΟλομÝλεια των Δικηγορικþν Συλλüγων της ΕλλÜδας, απαντþντας στη γνωμοδüτηση του Νομικοý Συμβουλßου του ΚρÜτους για τους ελÝγχους που μπορεß να κÜνουν οι φορολογικÝς αρχÝς σε σπßτια φορολογουμÝνων, χωρßς την παρουσßα εισαγγελÝα.
Ειδικüτερα, ο πρüεδρος της ΟλομÝλειας των Δικηγορικþν Συλλüγων της χþρας, Βασßλης ΑλεξανδρÞς, τονßζει üτι η φορολογικÞ διοßκηση δεν Ýχει καμßα εξουσιοδüτηση να περιορßσει τα ατομικÜ δικαιþματα των πολιτþν. «Για την Ýρευνα σε κατοικßα απαιτεßται πÜντοτε η παρουσßα δικαστικοý λειτουργοý, ανεξαρτÞτως του σκοποý της κÜθε Ýρευνας»
ΕπιπλÝον, üπως τονßζει, το Σýνταγμα δεν κÜνει καμßα διÜκριση μεταξý διοικητικþν Þ ανακριτικþν ερευνþν. Με δεδομÝνο üτι ο φορολογικüς Ýλεγχος μπορεß να Ýχει ως επακüλουθο την επιβολÞ διοικητικþν κυρþσεων, αλλÜ και κßνηση της ποινικÞς δßωξης εις βÜρος του φορολογουμÝνου, η μη διασφÜλιση των üποιων εγγυÞσεων κατÜ το στÜδιο αυτþν των ελÝγχων οδηγεß σε καταστρατÞγηση των δικαιωμÜτων του ελεγχüμενου.
ΚαταλÞγοντας, ο Βασßλης ΑλεξανδρÞς απαντþντας στη γνωμοδüτηση του ΝΣΚ σημειþνει üτι εßναι προδÞλως αντισυνταγματικÞ.

¼λη η ανακοßνωση Ýχει ως εξÞς:

«Με την με αριθμ. 256/2014 ΓνωμοδüτησÞ του, το ΝΣΚ παρεßδε -κατÜ πλειοψηφßα- τα δικαιοκρατικÜ üρια της ελεγκτικÞς εξουσßας της ΦορολογικÞς Διοßκησης. Παραγνþρισε üτι η διαφýλαξη των φορολογικþν δικαιωμÜτων του Δημοσßου και η πÜταξη της φοροδιαφυγÞς δεν μποροýν να επιτευχθοýν Ýναντι οιουδÞποτε τιμÞματος, πολý περισσüτερο μÝσω προσβολþν του πυρÞνα συνταγματικþν εγγυÞσεων και δικαιωμÜτων.
Ειδικüτερα, ο Πρüεδρος της ΟλομÝλειας των Δικηγορικþν Συλλüγων της χþρας, υιοθετþντας την Üποψη της μειοψηφßας, σημειþνει τα εξÞς: Στη φορολογικÞ Διοßκηση δεν Ýχει παρασχεθεß καμßα γενικÞ εξουσιοδüτηση να περιορßζει ατομικÜ δικαιþματα. Εν προκειμÝνω, επεμβÜσεις στο Üσυλο της κατοικßας πρÝπει να πληροýν τις επιταγÝς των Üρθρων 9 και 25 του ΣυντÜγματος. Σýμφωνα δε με το γρÜμμα του Üρθρου 9 παρ. 1 εδ. 3, για την "Ýρευνα σε κατοικßα" απαιτεßται "πÜντοτε" η παρουσßα δικαστικοý λειτουργοý, ανεξαρτÞτως του σκοποý της εκÜστοτε "Ýρευνας" Þ της νομικÞς της φýσης, και υπü την επιφýλαξη του νüμου. Ας σημειωθεß üτι αιτιÜσεις περß αντισυνταγματικüτητας Ýχει προβÜλει η συνταγματικÞ θεωρßα για την εßσοδο σε κατοικßα, χωρßς την παρουσßα δικαστικοý λειτουργοý, κατÜ την αναγκαστικÞ εκτÝλεση του ΚΠολΔ Þ τη διοικητικÞ εκτÝλεση του ΚΕΔΕ (βλ. σχετ. Δαγτüγλου, ΑτομικÜ δικαιþματα, 2012, σελ. 349, επßσης Χρυσüγονου, ΑτομικÜ και κοινωνικÜ δικαιþματα, 2006, σελ. 249).
ΠλÝον συγκεκριμÝνα, το Σýνταγμα δεν διακρßνει μεταξý διοικητικþν Þ ανακριτικþν ερευνþν. ¶λλωστε, üπως εßναι γνωστü, τα üρια ανÜμεσα σε μια προληπτικÞ-ελεγκτικÞ και σε μια κατασταλτικÞ δρÜση των φορολογικþν οργÜνων εßναι ασαφÞ, οι δε δυνατüτητες αποτροπÞς καταχρηστικþν συμπεριφορþν δεν διασφαλßζονται απü την ισχýουσα νομοθεσßα. Με δεδομÝνο üτι κÜθε φορολογικüς Ýλεγχος μπορεß να Ýχει ως επακüλουθο την επιβολÞ διοικητικþν κυρþσεων (ποινþν κατÜ την Ýννοια της ΕΣΔΑ), αλλÜ και κßνησης ποινικÞς δßωξης κατÜ του φορολογουμÝνου, η μη διασφÜλιση των δικαιοκρατικþν εγγυÞσεων κατÜ το στÜδιο των φορολογικþν ελÝγχων/ερευνþν οδηγεß σε καταστρατÞγηση των δικαιωμÜτων του μετÝπειτα διοικητικÜ Þ ποινικÜ διωκüμενου.
Τα παραπÜνω παρατηροýνται (και) στις διατÜξεις των Üρθρων 23 επ. του ν. 4174/2013. Στο Üρθρο 23 του νüμου, η εξουσßα ερευνþν της φορολογικÞς Διοßκησης φαßνεται κατÜ τον σκοπü της να Ýχει κατ´ αρχÞν προληπτικü-ελεγκτικü χαρακτÞρα και πÜντως περιορßζεται σε "εγκαταστÜσεις που χρησιμοποιοýνται για τη διενÝργεια επιχειρηματικþν δραστηριοτÞτων". Οι üροι που διÝπουν τις εν λüγω Ýρευνες ρυθμßζονται -ελλειμματικÜ- στο Üρθρο 25 του ιδßου ως Üνω νüμου. ¼λως δε ασαφþς, στην παρ. 3 του Üρθρου αυτοý (τελ. εδÜφιο) προβλÝπεται η δυνατüτητα εισüδου στην "κατοικßα" του φορολογουμÝνου "μüνο με εντολÞ του αρμüδιου ΕισαγγελÝα". Εßναι προφανÝς üτι η εν λüγω πρüβλεψη στερεßται της απαιτοýμενης "ποιüτητας νüμου", η δε κατ´ οßκον Ýρευνα δεν Ýχει (μüνον) προληπτικü, αλλÜ (και) κατασταλτικü χαρακτÞρα. ¸τσι, ο κßνδυνος καταστρατÞγησης θεμελιωδþν δικαιωμÜτων του καθ´ ου η Ýρευνα, δια του φερüμενου ως "διοικητικοý ελÝγχου", εßναι απτüς και συγκεκριμÝνος.
Ενüψει των ανωτÝρω, η επßμαχη Γνωμοδüτηση του ΝΣΚ αντιβαßνει ευθÝως στις επιταγÝς της εσωτερικÞς συνταγματικÞς τÜξης, η δε διÜταξη του Üρθρου 25 παρ. 3 τÝλ. εδÜφιο του ν. 4174/213 εßναι προδÞλως αντισυνταγματικÞ»